Şeyh Muhammed Nebhân’ın Davet ve İrşad Metodu
Şeyh Muhammed Nebhân
Makale Yan Taraf
Özet
Şeyh Muhammed Nebhân (1900/1974) 20. yüzyılda, Halep’te yaşamış önemli ilmî ve irfânî çalışmaları olmuş bir mutasavvıftır. Nakşibendiyye ve Şâzeliyye tarikatlarından icâzet almış olan Muhammed Nebhân klasik bir tekke şeyhi profilinin dışında bir hayat sürmüştür. Suriye’nin dışında Irak, Lübnan ve Türkiye’de de irşad faaliyetlerinde bulunan Şeyh, Halep’te Kiltaviyye Medresesi’nin yenilenmesi, İslâm Kalkınma Cemiyetinin kurulması, Montana Gece Kulübünün camiye çevrilmesi gibi sosyal projelere öncülük etmiştir. Gençliğinde ticaretle ilgilenen Muhammed Nebhân, çeşitli manevî işaretler görmesi sebebiyle ilme yönelmiştir. Hüsreviyye Medresesinde ilmî çalışmalar yaptığı 1922 yılında medreseyi ziyarete gelen bölgenin meşhur şeyhlerinden Ebu’n-Nasr el-Halef’le tanışmış ve kendisine mürid olmuştur. Şeyhi kısa bir süre sonra onu Halep’te el-Bâbü’l-ahmer camisinde hatm-i hâcegân yaptırmakla görevlendirmiştir. Ders halkasında birçok âlim şahsiyet olmasına rağmen Şeyh Ebu’n-Nasr’ın onu görevlendirmiş olması kendisinin halk tarafından tanınmasına sebep olmuştur. Yirmi beş yaşlarında özel manevî haller yaşadığını anlatan Muhammed Nebhân on yıl kadar inzivâ hayatı yaşamış akabinde Şam’da yaşayan meşhur şazelî şeyhi Muhammed Hâşimî et-Tilmisânî’ye intisap etmiş ve ondan hilâfet almıştır. Buna rağmen ne Nakşibendiyye ne de Şazeliyye tarikatının temsilcisi olmamış, kendisine has bir davet metodu yürütmüştür. Vefat ettiğinde yerine bir halife tayin etmeyip, müntesiplerine zühd hayatı yaşamalarını, Kur’ân ve Sünnet çizgisinden ayrılmamalarını ve ilk dönem sûfîlerinin çizgisi üzerinde yürümelerini tavsiye etmiştir.